اولین هدف رژیم کتو رسیدن به کتوز است. یک حالت متابولیک که بدن در آن شروع به سوختن چربی به جای گلوکز میکند. وقتی شما خودتان را وارد این حالت متابولیک کردید، منتظر پیامدهای مثبت آن باشید مثل: از دست دادن وزن، بالا رفتن انرژی و بهتر شدن وضعیت سلامتتان. اما از کجا باید فهمید کتوز اتفاق افتاده است؟
مطمئنترین شیوه فهمیدن یک تست ادرار ساده است. نتیجه بین نیم تا سه میلی مول بر لیتر یعنی شما در حالت کتوز غذایی هستید. اگرچه بعد از یک دوره تطبیق پذیری کتو طبیعی است که این اعداد پایینتر باشد. این یعنی که بدن به میزانی با کتوز تطبیق یافته است که کتونهای کمتری با ادرار شما تلف میشوند. یک راه دیگر تشخیص کتوز بررسی نشانه و علامتهاست.
در ادامه ۹ علامت رایج را که افراد دارای کتوز تجربه کردهاند، برای شما میآوریم و چند نکته برای درمان علامتهایی که خوشایند نیستند، ذکر میکنیم.
1. نفس بد بو
این مدل از نفس بد بو به نفس کتو نیز معروف است و یکی از علائم اصلی کتوز است. افراد بوی این نفس را شبیه به بوی میوه، شیرینی و پاک کننده لاک ناخن تشبیه کردهاند. دلیل اصلی این بو این است که بدن دارد مقدار اضافی استون بدن ( یک نوع کتون بدن انسان ،که در ریه است) را خارج میکند. با اینکه نفس بد بو میتواند باعث خجالت شما شود ولی در واقع نشان از کارکرد درست رژیم شماست. زمانیکه بدن شما با رژیم کتو تطبیق یافت این نفس بد بو از بین میرود. این یعنی که بدن شما شروع به استفاده مفید از کتونها کرده است و کمتر از آنها را از طریق ریه دفع میکند.
2. از دست دادن وزن
از دست دادن ۲ کیلو در طول یک هفته رعایت رژیم کتو موضوع غیر معمولی نیست. اما قبل از اینکه خیلی خوشحال شوید، باید بدانید که این مقدار وزن آب از دست رفته بدن است و سوختن چربی در ادامه شروع خواهد شد. دلیل اینکه بدن در طول رژیم آب از دست میدهد تخلیه گلیکوژن کبد است. در روز دوم و یا سوم رژیم میتوانید انتظار تخلیه گلیکوژن کبد را داشته باشید. حال از خود میپرسید که چرا تخلیه گلیکوژن باعث از دست دادن آب میشود؟ چونکه گلیکوژن وابسته به آب است ( گلیکوژن ۷۵ درصد از آب تشکیل شده است. ) وقتی گلیکوژن ذخیره شده در بدن ما از دست میرود ناگریز آب از دست میدهیم. خبر خوب این است که تخلیه گلیکوژن مقدمات کتوز را فراهم میکند. نداشتن گلیکوژن به بدن شما علامت میدهد که به جای گلیکوژن از چربی برای تامین انرژی استفاده کند.
3. بالا رفتن میزان کتونها در خون، ادرار و نفس
با وجود علائم واضح کتوز، خیلی از افراد همچنان از خود میپرسند که آیا کتوز در من اتفاق افتاده است یا خیال میکنم؟ آزمایش میزان کتون در خون، ادرار و یا نفس میتواند هرگونه شکی را از بین ببرد.
میتوانید هر سه آنها را با آزمایشهای مخصوص بررسی کنید.
* نوار آزمایش ادرار: ارزان، بی نیاز به ورود وسایل پزشکی به بدن، استفاده آسان. اگر چه وقتی کتوز در بدن شما عمیقتر و بهتر شود دقت این آزمایش کمتر میشود.
* میزان کتون خون: اندازه کتون خون به شما خواهد گفت دقیقا در چه مرحلهای از کتوز هستید. میزان ۵/۱ تا ۳ میلی مول بر لیتر ایده آل است. هر چند این آزمایش گران است و نیاز به ورود وسایل پزشکی به بدن دارد. ( مثل سرنگ )
* آنالیزگر نفس کتو: مقدار استونی که بدن شما آزاد میکند را اندازه میگیرد. این آزمایش ارزان است و نسبتا دقیق است.
4. خستگی کوتاه مدت
خستگی و نداشتن انرژی یکی دیگر از نشانههای کتوز است. دلیل اصلی این خستگی آنفولانرای کتو است. اما آنفولانزای کتو چه حالتی دارد؟
آنفولانزای کتو مثل آنفولانزای عادی است اما آنفولانزای کتو نشانههایی مثل خستگی دارد. اما بر عکس آنفولانزای معمولی، این یکی توسط یک عفونت ویروسی به وجود نمیآید بلکه عدم تعادل الکترولیتها دلیل آن است. قبلا راجع به اینکه کتو باعث از دست دادن آب میشود صحبت کردهایم. اما اگر به این موضوع توجه نکنید، خودتان در معرض عدم تعادل در بدن قرار دادهاید.
الکترولیتها اغلب مواد معدنی هستند که سطح مایعات بدن، ریتم قلب، سیگنالهای عصبی و تعداد زیادی از فرآیندهای بدن را تنظیم میکنند. الکترولیتها شامل: سدیم، پتاسیم و منیزیم میشوند. وقتی به خاطر از دست دادن آب بدن میزان این الکترولیتها از تعادل خارج میشود، ما حس خستگی و مریضی میکنیم.
5. تشنگی
با از دست دادن آب و از تعادل خارج شدن میزان الکترولیتها، احتمالا متوجه خواهید شد که بیش از قبل حس تشنگی میکنید. این موضوع به خاطر این است که بدن شما دچار کم آبی شده است. تحقیقات نشان داده است کم آبی یکی از عوارض جانبی رژیم کتو است. کم آبی در ابتدا خود را با حس تشنگی و در ادامه با دهان خشک، ادرار نامنظم و کم، بیحالی، سر درد، سرگیجه و پوست خشک نشان میدهد. کم آبی میتواند شما را در معرض ابتلا به سنگ کلیه نیز قرار دهد. برای جلوگیری از کم شدن آب بدن، حتما ۱۱ تا ۱۵ لیوان ( ۲.۷ تا ۳.۷ لیتر ) آب یا مایعات در روز مصرف کنید.
6. سرکوب اشتها
تعداد زیادی از افرادی که در حال رعایت رژیم کتو هستند وقتی به کتوز میرسند متوجه میشوند که کمتر گرسنه میشوند. دو دلیل برای این موضوع وجود دارد:
* رژیم کتو میزان انسولین را پایین میآورد، و انسولین هورمون تحریک کننده اشتها در بدن است.
* کتوز میزان هورمونهای گرسنگی را تغییر میدهد. مخصوصا گرلین.
انسولین مسئول کمک به سلولها برای جذب قند است، وقتی مقدار کمتری قند در بدن در حال گردش باشد طبیعتا نیاز به انسولین هم کمتر میشود. بنظر میآید کتونها هم بر روی هورمونهای گرسنگی تاثیر میگذارند، اما محققان نمیدانند که چطور این اتفاق میافتد. هر دلیلی که وجود داشته باشد، کم شدن اشتها مسلما باعث کاهش وزن میشود و این اتفاق برای اکثر کسانی که رژیم گرفتهاند اتفاق خوشایندی است.
7. مشکلات گوارشی
یبوست، اسهال و معده درد کتوز را در مراحل اولیهاش همراهی میکنند. اما این مشکلات نتیجه مستقیم کتوز نیست بلکه مقصر اصلی چیزهای دیگر است. برای مثال یبوست میتواند نتیجه کم آبی و عدم تعادل الکترولیتها باشد. همچنین اگر به اندازه کافی فیبر مصرف نکنید هم ممکن است دچار یبوست شوید. میزان کم مصرف غذا میتواند بر حرکات روده تاثیر بگذارد. اسهال نیز میتواند یکی از عوارض جانبی عدم تعادل الکترولیتها باشد. اما در رژیم کتو، معمولا به خاطر هضم ضعیف و یا عدم تحمل چربی است. روغن MCT نیز میتواند یک مقصر باشد.
8. بیخوابی
تحقیقات نشان داده است که کتوز به افراد در خواب بهتر کمک میکند. اما خیلی از کسانی که از رژیم استفاده کردهاند قسم میخورند که از وقتی شروع کردهاند مشکلات خواب برایشان به وجود آمده است. پس داستان از چه قرار است؟
احتمالا این مشکلات خواب توسط کتوز به وجود نیامدهاند، بلکه اختلالات الکترولیتها، میزان کم گلوکز، و تغییر در فلور روده مسئول این موضوع هستند. مقابله بر هر کدام از این دلایل میتواند به شما کمک کند که خواب راحتی داشته باشید. کارهایی که میتوانید بکنید شامل: نوشیدن مایعات دارای الکترولیت بالا، کم کردن مصرف کربوهیدراتها و مصرف پروبیوتیکهاست.
9. تمرکز و انرژی بالاتر
کتوز میتواند باعث بالارفتن انرژی شما شود و تمرکز شما را نیز بهبود بخشد. همه اینها نتیجه مصرف کتونهاست.
کتونها منبع سوخت بسیار بهینهتری نسبت به گلوکز برای سلولهاست، مقدار اکسیژن کمتری مصرف میکند و انرژی بیشتری تولید میکند. اما یه موضوع دیگر هم هست. کتونها اندازه و تعداد میتوکندری سلولها را افزایش میدهند. این موضوع نیز دلیل انرژی بیشتر شماست. البته، لازم نیست که تمام علائم بالا را داشته باشید تا در مرحله کتوز باشید. کتوز در ابتدا میتواند خیلی نامحسوس باشد و بعدا نشانههای برجسته خود را نشان دهد. اگر شک داشتید، آزمایش میزان کتون بدنتان با نوار آزمایشی و یا دیگر روشها میتواند به شما بگوید آیا در کتوز هستید یا خیر.
خلاصه
* کتوز یکی از نقاط عطف در رژیم کتو است.
* زمانیکه افراد وارد مرحله کتوز میشوند، معمولا علائمی در آنها بروز میکند که این علائم ممکن است خفیف و یا شدید باشد.
* در اکثر مواقع، این علائم زمانیکه بدن شما با رژیم کتو سازگار شد از بین میروند.
* همچنین شما میتوانید این علائم را با روشهای سادهای از بین ببرید.
* آزمایش میزان کتونها قابل اطمینانترین روش برای مشخص شدن کتوز در بدن شماست.
نظرات