رژیم کیتو چیست؟
رژیم‌های مخصوص دیابت نوع ۲ معمولا بر روی کاهش وزن تمرکز دارند برای همین به نظر عجیب است که یک رژیم با چربی بالا هم یک گزینه برای افراد دیابتی باشد. رژیم کتوژنیک (یا کیتو)، با چربی بالا و کربوهیدرات پایین میتواند شکل ذخیره سازی انرژی و استفاده از آن را در بدن شما عوض کند و در نتیجه مشکلات دیابت را کاهش دهد.
هنگام استفاده از رژیم کتوژنیک بدن شما چربی را به جای گلوکز به انرژی تبدیل می‌کند. این رژیم در سال ۱۹۲۴ و برای درمان صرع بوجود آمده بود، اما تاثیرات آن برای درمان دیابت نوع 2 همچنان تحت مطالعه است.
رژیم کتوژنیک میتواند میزانقند خون را بهبود بخشد و همچنین میزان مصرف و نیاز به انسولین را کاهش دهد. چون ممکن است این رژیم خطراتی را هم با خود همراه داشته باشد، حتما قبل از اینکه رژیم غذایی خود را به طور کلی تغییر دهید با دکتر خود مشورت کنید.
منظور از چربی بالا در رژیم کتوژنیک چیست؟
بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ اضافه وزن دارند برای همین رژیمی با چربی بالا بی‌فایده به نظر می‌رسد. هدف رژیم کتوژنیک این است که بدن بجای سوزاندن کربوهیدرات‌ها و یا گلوکز شروع به سوزاندن چربی کند. هنگام استفاده از این رژیم، بیشتر انرژی مورد نیاز خود را از سوزاندن چربی‌ها بدست می‌آورید و مقدار کمی از انرژی مورد نیاز بدنتان را کربوهیدرات‌ها تامین می‌کنند.
مصرف چربی زیاد در رژیم کتوژنیک به این معنی نیست که شما شروع به مصرف بی‌رویه چربی‌های اشباع شده بکنید. مصرف چربی‌های بی ضرر برای قلب کلید اصلی برای حفظ سلامتی شماست. بعضی از غذاهای سالم که معمولا در رژیم کتوژنیک مصرف می‌شوند عبارتند از:
- تخم مرغ
- ماهی مثل ماهی سالمون
- پنیر
- آووکادو
- زیتون و روغن زیتون
- مغزها
- انواع گوشت ها
- چربی های سالم
تاثیرات بر روی گلوکز خون
رژیم کتوژنیک میتواند سطح گلوکز خون را کاهش دهد. معمولا به افراد دارای دیابت نوع ۲ توصیه می‌شود که میزان مصرف کربوهیدرات خود را مدیریت کنند چون که کربوهیدرات‌ها به گلوکز تبدیل می‌شوند و در مقادیر بالا می‌توانند باعث ایجاد قند خون بالا شوند.
اگر در حال حاضر میزان گلوگز خونتان بالاست، خوردن زیاد کربوهیدرات‌ها میتواند برایتان خطرناک باشد. افراد وقتی کربوهیدرات‌ها را با چربی‌ها جایگزین می‌کنندمیزان قند خونشان کاهش می یابد.
رژیم اتکینز و دیابت
رژیم اتکینز یکی از معروف‌ترین رژیم هاست که در آن، کربوهیدرات کم و پروتئین بالاست. این رژیم با رژیم کتوژنیک نیز ارتباط دارد، هر چند این دو رژیم تفاوت های زیادی با هم دارند.
دکتر رابرت کولمن اتکینز در دهه هفتاد میلادی رژیم اتکینز را اختراع کرد. این رژیم معمولا به عنوان یکی از روش‌های سالم کم کردن وزن شناخته می‌شود که در عین حال برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز مفید و بی خطر است. با اینکه این رژیم مقادیر اضافی کربوهیدرات در رژیم غذایی شما را حذف می‌کند، اما مشخص نیست این رژیم به تنهایی میتواند برای افراد دیابتی مفید باشد یا خیر. هرگونه کاهش وزن برای افراد دیابتی و دارای قند خون بالا مفید است. چه این کاهش وزن با رژیم اتکینز اتفاق بیفتد یا با روشی دیگر.
برعکس رژیم کتوژنیک، رژیم اتکینز لزوما طرفدار افزایش مصرف چربی نیست. با این حال شما احتمالا در این رژیم، میزان مصرف چربی خود را با خوردن بیشتر چربی‌های حیوانی افزایش می‌دهید و میزان مصرف کربوهیدرات خود را کاهش می‌دهید.
جدا از مصرف زیاد چربی‌های اشباع شده احتمال پدید آمدن قند خون پایین و کم خونی در اثر مصرف کم کربوهیدرات‌ها وجود دارد. این موضوع در مواقعی که شما از داروهایی استفاده می‌کنید که سطح انسولین را افزایش می‌دهد و دوز دارو خود را تغییر نمی‌دهید بیشتر نمود پیدا می‌کند. کم کردن مصرف کربوهیدرات‌ها در رژیم اتکینز میتواند به کاهش وزن شما کمک کند و تاثیرات دیابت را کنترل کند؛ هرچند که به اندازه کافی بر روی رژیم اتکینز تحقیق و بررسی صورت نگرفته تا نشان دهد این رژیم برای دیابتی‌ها کاملا مفید و کنترل کننده است.
خطرهای احتمالی
تغییر منبع اصلی تامین انرژی بدنتان از کربوهیدرات‌ها به چربی منجر به افزایش کتون‌ها در خون می‌شود. این کتوز غذایی با کتواسیدوز که یک وضعیت بسیار خطرناک است فرق می‌کند. وقتی کتون‌های خونتان زیاد است ممکن است که کتواسیدوز دیابتی در شما اتفاق بیفتد. کتواسیدوز دیابتی در دیابت نوع ۱ بسیار شایع است؛ بخصوص وقتی که گلوکز یا قند خون شما بسیار بالاست و این رشد نتیجه نبود انسولین است. با اینکه بسیار نادر است اما وقتی میزان کتون‌های خون بسیار بالا باشد احتمال دارد کتواسیدوز در دیابت نوع ۲ هم اتفاق بیفتد. بیمار بودن هنگامی که در حال رعایت یک رژیم با کربوهیدرات کم هستید هم احتمال وقوع کتواسیدوز را بالا می‌برد.
اتحادیه دیابت آمریکا توصیه می‌کند که اگر میزان قند خونتان بالاتر از 240 میلی گرم هست یک تست اندازه گیری کتون انجام دهید. می‌توانید این تست را در خانه و با نوارهای ادراری انجام دهید. کتواسیدوز یک مورد اورژانسی است. اگر دارای نشانه‌های کتواسیدوز هستید سریعا به دکتر خود مراجعه کنید. عوارض این حالت میتواند شما را به حالت کمای دیابتی ببرد.
نشانه های نگران کننده کتواسیدوز عبارتند از:
- بالا بودن قند خون به طور مداوم
- دهان خشک
- ادرار مداوم
- حالت تهوع
- نفسی با بوی شبیه به میوه
- تنفس سخت
نظارت بر دیابت خود
بنظر می‌رسد رژیم کتوژنیک بر عکس یک رژیم معمولی با کالری کم، آسان و بدون پیچیدگی است. اما یک رژیم با با مصرف چربی بالا به نظارت محتاطانه نیاز دارد. در واقع شاید شما این رژیم را در بیمارستان و تحت نظر شروع کنید. دکتر شما میزان قند خون و کتون شما را اندازه گیری می‌کند تا مطمئن شود که رژیم اثر منفی برای شما ندارد. وقتی بدن شما به رژیم عادت کرد باز هم لازم است در ماه یک یا دوبار به دکتر خود برای آزمایش و تغییرات کوچک مراجعه کنید.
حتی اگر نشانه‌های شما بهبود پیدا کرد باز هم مهم است که نظارت منظم بر قند خون خود را ادامه دهید. برای دیابتی های نوع ۲، مدت زمان میان تست ها متفاوت است. حتما با دکتر خود مشورت کنید که بهترین دوره زمانی برای تست هایتان را پیدا کنید.
تحقیقات، رژیم کیتو، و دیابتی‌ها
در سال ۲۰۰۸ محققان یک مطالعه ۲۴ هفتهای را برای شناخت بهتر اثرات یک رژیم با کربوهیدرات کم بر روی افراد دارای دیابت نوع ۲ و دارای اضافه وزن شروع کردند. در پایان مطالعه کسانی که در این تحقیق شرکت کرده بودند بهبودهای بزرگی را در کنترل قند خون شاهد بودند و در مقایسه با کسانی که یک رژیم با قند پایین را رعایت کرده بودند، نیاز کمتری به دارو داشتند. یک نشریه در سال ۲۰۱۳ گزارش داد که رژیم کتوژنیک می تواند منجر به بهبود در کنترل قند، A1c و کاهش وزن شود و همچنین نیازبه انسولین را نسبت به رژیم های دیگر بسیار کمتر کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نیز نشان داد که رژیم کتوژنیک کارایی بالاتری نسبت به یک رژیم مرسوم با چربی کم در طی ۳۲ هفته دارد. هم از نظر کاهش وزن و هم A1c.
رژیم های‌مفید دیگر
مطالعاتی وجود دارد که تجویز رژیم کتوژنیک را برای کنترل دیابت پشتیبانی می‌کند در صورتی که برخی دیگر از مطالعات روش‌های دیگر درمان غذایی را پیشنهاد می‌کنند مثل یک رژیم بر پایه مصرف گیاهان. یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که افراد دیابتی که یک رژیم بر پایه مصرف گیاهان را رعایت کرده بودند، بهبودهای بسیار بزرگی در میزان قند خون و A1c تجربه کرده بودند. عوامل بیماری‌های قبلی و عروقی در آنها کمتر شده بود و باکتری روده آنها که مسئول حساسیت انسولین تولیدی بود بهتر شده بود و نشانگرهای التهابی مثل پروتئین واکنشی نیز بهبود یافته بود.
چشم انداز
رژیم کتوژنیک میتواند به افرادی که دارای دیابت نوع ۲ هستند کمک کند. کمتر شدن مشکلات دیابت نه تنها حال آنها را بهتر می‌کند بلکه نیاز و اتکا آنها به دارو را نیز کاهش می‌دهد. با این حال همه در این رژیم به موفقیت نرسیده‌اند. بعضی‌ها ممکن است محدودیت‌های وضع شده توسط این رژیم را برای رعایت کردن در طولانی مدت سخت بدانند. درست رعایت نکردن این رژیم ممکن است برای افراد دیابتی خطرناک باشد برای همین اگر می‌خواهید این رژیم را شروع کنید باید مطمئن باشید که می‌توانید آن را درست اجرا کنید. ممکن است یک رژیم گیاهی برای شما، هم در دراز مدت و هم در کوتاه مدت مفیدتر باشد. متخصص تغذیه و دکتر شما میتواند به شما کمک کند که بهترین رژیم برای مدیریت وضعیت خود را انتخاب کنید.
ممکن است شما بخواهید خوددرمانی کنید و با روشی طبیعی‌تر و با تغییرات غذایی خود را درمان کنید؛ اما قبل از آن، حتما با دکتر خود برای استفاده از این تغییراتِ به همراه رژیم کتوژنیک مشورت کنید. رژیم کیتو ممکن است میزان قند خون شما را به هم بریزد و مشکلات دیگری را درست کند، مخصوصا اگر در حال مصرف دارو خاصی برای دیابت باشید.
نظرات