آیا یک قرص مکمل واقعا میتواند به بهبود حافظه کمک کند؟
گفته میشود بعضی از ویتامینها و اسیدهای چرب میتوانند از فراموشی پیشگیری کرده و یا روند آن را آهستهتر کنند. راه حلهای دیگری نیز برای جلوگیری از فراموشی وجود دارند، مثل مصرف ویتامین ب12، مکملهای گیاهی مانند گیاه جینکو بیلوبا و اسیدهای چرب امگا3. اما آیا اینها واقعا موثر اند؟
شواهد موجود دربارهی اثر این مکملها چندان قوی نیستند. در این مقاله، به نتایج مطالعات اخیر دربارهی رابطهی بین مصرف ویتامینها و فراموشی میپردازیم.
ویتامین ب 12
دانشمندان همواره به جستجوی رابطهی بین سطح پایین ویتامین ب12 و فراموشی پرداخته اند. اگر در رژیم روزانهی شما مقدار کافی ویتامین ب12 وجود دارد، سعی کنید این مقدار را افزایش ندهید؛ زیرا به نظر میرسد این کار تاثیر بیشتری روی بهبود حافظه نداشته باشد. کمبود ویتامین ب12 در افرادی که به بیماریهای دستگاه گوارش، مثل اختلالات معده و روده مبتلا اند و یا در گیاهخواران شایع است. داروی متفورمین، که یک داروی کاهندهی قند خون است، موجب کاهش سطح ویتامین ب12 میشود. سایر داروها مثل مهار کنندههای پمپ پروتون و داروهای ضد التهاب مثل پردنیزولون و داروهای ضد بارداری هم مشابه متفورمین عمل میکنند.
شما باید ویتامین ب12 مورد نیاز بدنتان را از طریق مواد غذایی تازه، مثل ماهی و گوشت پرندگان تامین کنید. غلات صبحانهی غنی شده(کورن فلکس) نیز یک انتخاب خوب برای گیاهخواران است.
اما افرادی که بیماریهای خاصی دارند، داروهای خاصی مصرف میکنند و یا میزان اسید معدهی آنها کم است، نمیتوانند ویتامین ب12 را به خوبی جذب کنند. بنابراین به مکملهای غذایی نیاز دارند که بتوانند نیاز بدنشان را تامین کنند.
ویتامین E
براساس مستندات علمی، ویتامین E میتواند برای مغز مفید باشد و حافظه را در افراد مسن، تقویت کند. نتایج تحقیقاتی که در سال 2014 انجام شد نشان میدهند که این ویتامین برای افرادی که مبتلا به فرم خفیف تا متوسط آلزایمر هستند، سودمند است.
اما چه مقدار ویتامین E مصرف کنیم؟ مصرف بیش از 400 واحد ویتامین E به خصوص در افرادی که به بیماریهای قلبی عروقی مبتلایند و یا افرادی که دارویهای رقیق کنندهی خون مصرف میکنند، خطرناک است.
صرف نظر از سن یا بیماری زمینهای، شما باید ویتامین E مورد نیاز بدنتان را از رژیم غذایی دریافت کنید. برای دریافت مقدار بیشتر از این ویتامین، با پزشکتان مشورت کنید. کمبود ویتامین E نادر است، با این وجود در افرادی که رژیم غذایی آنها چربی کمی دارد اتفاق میافتد. ویتامینE در منابع زیر یافت میشود:
* مغزها
* دانهها
* روغنهای گیاهی
* سبزیجاتی مثل کلم بروکلی و اسفناج
و اما سایر مکملها:
باید گفت که بر اساس مطالعات جدید و پیشین، گیاه جینکو بیلوبا هیچ تاثیری بر آهسته کردن روند فراموشی و یا کاهش ریسک ابتلا به آلزایمر ندارد.
به علاوه شواهد محکمی وجود ندارد که ارتباط بین مصرف امگا3 و حافظه را نشان دهد. البته تحقیقات هنوز در جریان اند.
مطالعهای که در سال 2015 انجام شد، نشان داد که مصرف مکملهای دوکوزاهگزانوئیک اسید(DHA) و ایکوزاپنتانوئیک اسید(EPA) منجر به بهبود حافظهی دورهای در افراد دچار اختلالات حافظه میشود.
DHA و EPA دو شکل اصلی امگا3 اند. این دو در غذاهای دریایی مثل ماهی سالمون و ماهی خال دار یافت میشوند.
بهترین راهها برای تقویت حافظه
همهی افراد، از جوان گرفته تا پیر، باید تمام نیازهای تغذیهای خود را از آنچه که میخورند تامین کنند. مکملها فقط میتوانند کمبودها را اندکی جبران کنند. اگر میخواهید مکمل مصرف کنید، حتما قبل از آغاز مصرف، با پزشکتان مشورت کنید.
صرف نظر از سن، بهترین راه برای مبارزه با اختلال حافظه، خوردن غذای خوب و ورزش ذهنی و جسمی است. رژیم مدیترانهای نیز شامل غذاهایی است که تمام ویتامینهای مورد نیاز جسم و ذهن شما را در بر دارد. ثابت شده است که این رژیم به بهبود حافظه کمک میکند. شاخصهای این رژیم شامل موارد زیر اند:
* مصرف غذاهای گیاهی
* محدود کردن و یا متوقف کردن مصرف گوشت قرمز
* خوردن ماهی
* مصرف مقادیر دلخواه از روغنهای گیاهی برای طبخ غذاها
رژیمهایی مشابه رژیم مدیترانهای مثل رژیم MIND و رژیم DASH( رژیم مختص کاهش فشار خون)، هر دو میزان ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش میدهند.
رژیم MIND، به طور ویژه، بر مصرف سبزیجات برگ سبز و غذاهایی با پایهی گیاهی در کنار پروتئین و روغن زیتون تاکید دارد.(مثل رژیم مدیترانهای)
داشتن یک نظام حمایتی قوی، داشتن یک شغل و نقش داشتن در فعالیتهای جامعه، از وقوع دمانس جلوگیری کرده و یا آنرا به تاخیر میاندازد. خواب مناسب هم از مغز در برابر آسیبهای این چنینی محافطت میکند.
تحقیقات کماکان ثابت میکنند که ورزش، ذهن شما را به طور ویژهای فعال میکند. این امر در طول زمان منجر به بهبود حافظه و عملکرد شناختی مغز میشود.
چه سبک زندگیای به حافظه آسیب میرساند؟
باید حواستان به غذاهایی که مصرف میکنید و عادتهایتان باشد. غذاهای سرخ شده، ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهند که این مسئله، خود بر کارایی ذهن تاثیر میگذارد. بسیاری از ریسک فاکتورهای ابتلا به آلزایمر، مثل کم تحرکی و رژیم غذایی نامناسب، قابل تغییر و کنترل اند. تغییر این عادات میتواند به شما کمک کند که به بیماری آلزایمر دچار نشوید.