رژیم پالئو (پارینه سنگی) چیست و چرا انقدر معروف شده است؟
آیا رژیم پالئو، که مطابق شیوه‌ی غذا خوردن انسان‌های ماقبل تاریخ است، برای انسان امروزی کاربردی است؟
رژیم پالئو، یک برنامه‌ی غذایی است که بر اساس آنچه انسان‌های ماقبل تاریخ می‌خورده اند تنظیم شده است. این رژیم به بازه‌ی 2/5 میلیون تا 10000 سال پیش برمی‌گردد.
گوشت لخم، ماهی، میوه، سبزی، مغز‌ها و دانه‌ها غذاهای اصلی تشکیل دهنده‌ی این رژیم هستند؛ یعنی دقیقا همانچه نیاکان ما با شکار و جست‌و‌جو به دست می‌آوردند. رژیم پالئو مصرف غذاهایی را که پس از پیدایش کشاورزی در حدود 10000 سال پیش باب شدند، محدود می‌کند. مثل محصولات لبنی، حبوبات و غلات.
هدف رژیم پالئو
هدف این رژیم، بازگشت به شیوه‌ی غذا خوردن انسان‌های اولیه است. منطق اصلی این رژیم این است که بدن انسان از نظر ژنتیکی با رژیم مدرنی که با آغاز کشاورزی پدیدار شد سازگار نیست(تئوری ناهمگونی). کشاورزی تغذیه‌ی انسان‌ها را تغییر داد و باعث رونق تولید حبوبات، لبنیات و غلات شد و از آن پس اینها به غذاهای اصلی انسان‌ها اضافه شدند. بر اساس نظریه‌ی ناهمگونی، این تغییر آنچنان سریع بودند که بدن انسان نتوانست خود را با آن وفق دهد و همین موضوع باعث افزایش شیوع دیابت و چاقی در دنیای امروز شده است.
چرا رژیم پالئو؟
رژیم پالئو به شما کمک می‌کند که:
* وزن خود را کم یا اصلاح کنید.
* یک برنامه‌ی غذایی داشته باشید.
اصول و جزئیات رژیم پالئو
این اطلاعات در منابع مختلف متفاوت اند. گاهی این اصول سخت‌گیرانه‌تر و گاهی ساده‌تر اند اما در کل رژیم پالئو از گایدلاین‌های زیر تبعیت می‌کند:
چه بخوریم:
* میوه‌ها
* سبزی‌ها
* مغز‌ها و دانه‌ها
* گوشت لخم، به ویژه گوشت حیواناتی که از علف تغذیه می‌کنند یا گوشت شکار
* ماهی‌های غنی از امگا 3 مثل سالمون یا ماهی خال دار
* روغن میوه‌ها و دانه‌ها مثل روغن زیتون و روغن گردو
چه نخوریم:
* غلات، مثل گندم و جو
* حبوبات مثل لوبیا، عدس، بادام زمینی و نخودفرنگی
* محصولات لبنی
* شکر تصفیه شده
* نمک
* سیب زمینی
* غذاهای فراوری شده
برنامه‌ی غذایی یک روز شما
اکنون نگاهی می‌اندازیم به آنچه که می‌توانید در طول یک روز بخورید:
صبحانه: تخممرغ و یک عدد سیب
ناهار: گوشت مرغ لخم سرخ شده به همراه سالاد (کاهو، گوجه، خیار، هویج، گردو و سس آب لیمو)
شام: گوشت لخم بره‌ی کباب شده و آبدار، بروکلی بخارپز شده، سالاد ( ترکیب سبزیجات برگ سبز، گوجه، آووکادو، پیاز، بادام، به همراه سس آب لیمو)
میان وعده‌ها: برش‌های هویج، پرتقال یا کرفس
این رژیم تاکید ویژه‌ای بر نوشیدن آب و فعالیت فیزیکی در طول روز دارد.
نتایج
طی تحقیقات، رژیم پالئو با سایر رژیم‌ها مثل رژیم مدیترانه ای و رژیم دیابتی مقایسه شد. نتایج نشان می‌دهند که رژیم پالئو برتری‌هایی نسبت به سایر رژیم‌ها (مثل رژیم میوه، سبزیجات،گوشت، غلات و..) دارد. از جمله:
* کاهش وزن بیشتر
* سطح قند خون متعادل‌تر
* کنترل فشار خون بهتر
* سطح تری گلیسرید پایین‌تر
* کنترل اشتها
البته برای اثبات هر چه بیشتر این مزایا، باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرند و گروه‌های بزرگ‌تری از افراد بررسی شوند.
نگرانی‌ها و دغدغه‌های رژیم پالئو
این رژیم غنی از میوه‌ها، مغز‌ها و سبزیجات است که تمام مواد غذایی اساسی مورد نیاز بدن را در بر دارند.
اما تفاوت این رژیم با سایر رژیم‌ها، عدم وجود غلات و حبوبات است که سرشار از فیبر، ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی اند. به علاوه، لبنیات غایب بزرگ این رژیم اند که منبع غنی کلسیم و پروتئین هستند. از طرف دیگر، لبنیات و غلات و حبوبات، نسبت به گوشت و مغز‌ها غذاهای ارزان‌تر و در دسترس‌تری هستند. اینها معایب این رژیم اند.
سوالات اساسی درباره‌ی رژیم پالئو
در ابتدا گفتیم که طبق نظریه‌ی ناهمگونی، بدن انسان نتوانست خود را با مصرف غلات و حبوبات و لبنیات وفق دهد، زیرا تغییر ایجاد شده در رژیم غذایی انسان پس از پیدایش کشاورزی بسیار سریع بود. اما نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهند که قضیه آنقدرها هم ساده نیست و قطعا بدن انسان در طول زمان دستخوش تغییراتی شده است. شواهد این نتایج شامل موارد زیر اند:
- تغییرات جغرافیایی و آب و هوایی در طول زمان، سبب دگرگونی نیاز‌های تغذیه‌ای انسان شده است.
- شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهند که انسان‌های اولیه، حدود 30000 سال پیش، از گونه‌ای از غلات خودرو استفاده می‌کرده اند.
- تحقیقات ژنتیکی نشان می‌دهند که ژنتیک انسان در طول زمان تغییر قابل توجهی کرده است. مثلا تعداد ژن‌های مسئول سوخت و ساز نشاسته افزایش پیدا کرده است.
حرف آخر
رژیم پالئو می‌تواند به شما کمک کند که وزن خود را کم یا اصلاح کنید. این رژیم فواید زیادی برای سلامتی شما دارد، اما شواهد و تحقیقات بلند مدتی در زمینه‌ی نکات مثبت و یا ریسک‌های آن در دست نیست. شما می‌توانید بدون رژیم گرفتن و تنها از طریق خوردن تغییر شیوه زندگی و ورزش کردن سلامت خود را تضمین کنید.
نظرات